Μια Βόλτα στο Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου.

 Βόλτα για προσκύνημα και ηρεμία  στο Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου στο χωριό Τάλα της Πάφου.

Ιδρυτής και κτήτορας του μοναστηριού είναι ο Άγιος Νεόφυτος ο οποίος καταγόταν από το χωριό Λεύκαρα. Ο Άγιος Νεόφυτος σε ηλικία 18 χρόνων μπήκε ως δόκιμος στην Ιερά Μονή του Αγίου Χρυσοστόμου(σήμερα δυστυχώς είναι στρατόπεδο των τούρκικων στρατευμάτων) όπου έγινε μοναχός.

Αργότερα όταν έφτασε στον τόπο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι μέσα σε ένα απόκρημνο βράχο λάξευσε το ασκητήριο του, που έμεινε γνωστό ως Εγκλείστρα. Σύμφωνα με την «Τυπική Διαθήκη» που συνέταξε ο ίδιος το 1214, εγκαταστάθηκε στο μικρό λαξευτό εκκλησάκι το 1159. Κατά την τοπική παράδοση, ο Άγιος αρχικά είχε λαξεύσει άλλη εγκλείστρα ανατολικά της Πάφου, κοντά στο χωριό Σουσκιού. Το λαξευτό αυτό σπήλαιο είναι γνωστό ως «Παλαιά Εγκλείστρα» και οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται στο 15ον ή στις αρχές του 16ου αιώνα. Εκεί ενδέχεται να έζησε άλλος ασκητής.

Ο Άγιος απομονώθηκε στην Εγκλείστρα μέχρι το 1170, οπότε χειροτονήθηκε ιερέας από τον Επίσκοπο Πάφου Βασίλειο Κίνναμο και η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα στο νησί. Πολλοί μοναχοί συγκεντρώθηκαν γύρω του και σχημάτισαν μοναστική κοινότητα, για την οποία ο Άγιος Νεόφυτος συνέταξε την «Τυπική Διαθήκη», ένα είδος κανονισμών για την λειτουργία του μοναστηριού. Η επιθυμία του Αγίου για ησυχία και απομόνωση, τον προέτρεψε να λαξεύσει άλλη Εγκλείστρα, πιο ψηλά στο βράχο, πάνω από το παλαιό παρεκκλήσι. Δίπλα στο νέο του κελί λάξευσε μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Η Μονή για να φτάσει στην όψη και στην μορφή που βρίσκεται σήμερα πέρασε τα παρακάτω στάδια:

Το 1631 ανακηρύσσεται σε Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίου Νεοφύτου, από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου.

Κατά τον 15ον αιώνα κτίστηκε το καθολικό της Μονής που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, στο οποίο διασώζονται τοιχογραφίες φορητές εικόνες και το σεπτό σκήνωμα του Αγίου.

Το 1750 ανευρέθηκε ο τάφος και το σεπτό σκήνωμα του Αγίου το οποίο μεταφέρθηκε στο Καθολικότης Μονής όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Το 1953 η Μονή άρχισε την επέκταση της ανακαίνισης της, καθώς και την αναπαλαίωση και εξαερισμό της. Αργότερα δημιουργήθηκε και Μουσείο που φιλοξενεί τα συγγράμματα του Αγίου Νεοφύτου.

Το Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου είναι από τα ποιο ήρεμα μοναστήρια που έχω επισκεφτεί Ανεβαίνοντας προς τον βράχο στον οποίο ήταν Έγκλειστος ο Άγιος σου προκαλεί δέος και πράγματι αναρωτιέσαι πως κατάφερε ο 'Άγιος να σκάψει και να ζήσει μέσα σε αυτόν τόσα χρόνια,